Νερόμυλος Μωρόγιαννη

Η ιστορία του Νερόμυλου Μωρόγιαννη

Ο μύλος αυτός ευρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο από τον μύλο της Ταράτσας και απέχει από αυτόν περί τα 50-60 μέτρα.

Δεν κατέστη εφικτό να εξακριβωθεί απόλυτα, τίνος ιδιοκτησία ήταν προ του 1821, αλλά πιθανολογείται βασίμως ότι πρέπει να ήταν (ιδιοκτησία) του Γεωργίου ΛΑΓΟΥ, οπλαρχηγού του Λεονταρίου.

Η άποψη αυτή ενισχύεται από ένα ιστορικό γεγονός και από την τοπική παράδοση ως ακολούθως.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ

Όπως είναι απόλυτα βεβαιωμένο ιστορικά την 20-5-1825 στο Μανιάκι της Μεσσηνίας, έγινε η ομώνυμη μάχη μεταξύ μικρής ελληνικής στρατιωτικής δύναμης υπό την ηγεσία του Αρχιμανδρίτη Γρηγορίου ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑ( κατά κόσμον Γεώργιος ΔΙΚΑΙΟΣ Πολυανή –Μεσσηνίας [ Αρκαδίας μέχρι το 1840] 1876-Μανιάκι –Μεσσηνίας 20-5-1825) πατρικό παρώνυμο ΦΛΕΣΣΑΣ και επειδή ήταν ιερωμένος ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ και πολλαπλασίας δυνάμεως Τουρκο-Αιγυπτιακού στρατού υπό την ηγεσία του επίσης Τουρκο-Αιγυπτίου, στρατηγού Ιμπραήμ Πασά (Καβάλα 1789-Κάϊρο 1848).

Στη μάχη αυτή μετείχαν και 150 περίπου μαχητές από το Λεοντάρι Αρκαδίας. Του σώματος αυτού, ηγούντο οι κατωτέρω, κατ’ αλφαβητική σειρά, Λεονταρίτες μικροκαπεταναίοι:

• (ΝΤ) ΔΟΥΡΕΚΑΣ Γιαννάκης του Ρέκα
• ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ Παναγιώτης, ιερέας
• ΛΑΓΟΣ Γεώργιος και
• ΦΛΕΣΣΑΣ Δημήτριος του Ηλία

Κατά τη διεξαγωγή της μάχης, η ελληνική δύναμη υπέστη φοβερή ήττα.Στο πεδίο της μάχης έπεσαν νεκροί:

• Ο αρχηγός ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ
• Ο στρατηγός ΚΕΦΑΛΑΣ Παναγιώτης, οι Αξιωματικοί:ΚΑΚΑΝΗΣ, ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΗΣ Θανασούλας, ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ ή ΒΟΪΔΗΣ Πιέρος, ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΑΚΗΣ, ΛΑΓΟΣ Γεώργιος, ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗΣ, ΦΛΕΣΑΣ Δημήτριος, 300 περίπου Έλληνες στρατιώτες και 800 περίπου Τουρκο-Αιγύπτιοι, αξιωματικοί και στρατιώτες.

Η συμμετοχή του Γεωργίου ΛΑΓΟΥ στη μάχη του Μανακίου και ο θάνατός του δεν αποτελεί απόδειξη ότι ο ιστορούμενος μύλος ήταν ιδιοκτησία του προ του 1821.Εάν συνδυασθεί όμως το ως άνω γεγονός με το περιεχόμενο της επόμενης παραγράφου, τότε ενισχύεται σοβαρά η άποψη ότι αυτός πρέπει να ήταν ιδιοκτήτης του εν λόγω μύλου(προ του 1821).

ΤΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Είναι γνωστό σε πολλούς Γιαννιώτες ότι τον μύλο αυτό πούλησε στον ΧΡΙΣΤΑΚΗ Κων/νο του Ιωάννου(1870-1969) το έτος 1915, απόγονος του περί ου πρόκειται Λαγού.

Ειδικότερα:Σε ανύποπτο χρόνο, απρόκλητα και αυθόρμητα, όταν το έφερνε η συζήτηση, ο μακαρίτης γέρο –Κώτσιος(έτσι αποκαλούσαν επί πολλές δεκαετίες οι Γιαννιώτες τον ανώτερω ΧΡΙΣΤΑΚΗ)αφηγείτο περί του συγκεκριμένου μύλου περίπου τα εξής:

Μετά το τελευταίο ταξίδι μου στην Αμερική, όταν γύρισα στη πατρίδα, έφερα καλά λεφτά.Αγόρασα χωράφια, αμπέλια, ελιές και το 15 (1915) αγόρασα το μύλο του ΛΑΓΟΥ. Ο ίδιος, άλλοι Λεονταρίτες και άλλος κόσμος, γερόντοι, λέγανε πως τον κληρονόμησε από κάποιον παπούλη του που το 21(1821) ήταν καπετάνιος και σκοτώθηκε.

Το έτος 1950 πάντρεψε την, από θυγατέρα, εγγονή του Κων/να Κανέλλου του Φωτίου και της Βασιλικής με τον Αθανάσιο Μωρόγιαννη του Κων/νου και πέραν των άλλων περουσιακών στοιχείων της έδωσε προίκα και τον ανωτέρω μύλο.

Από το 1950 τον διαδέχθη στη διαχείριση –εκμετάλλευση του μύλου ο γαμβρός του, ο οποίος διέκοψε την λειτουργικότητά του, το έτος 1972. Η οικογένεια του Μωρόγιαννη τον Ιούνιο του 2001 ανέθεσε σε τεχνική-μελετητική εταιρεία να εκπονήσει τις απαραίτητες εργασίες-μελέτες κλπ για την γενική ανακαίνιση του ως άνω μύλου.

Τον Δεκέμβριο του έτους(2003) πλήρης φάκελος κατετέθη στην Αναπτυξιακή Εταιρεία ΠΑΡΝΩΝ Α.Ε που εδρεύει στο Άστρος Κυνουρίας

Η ανωτέρω εταιρεία επεξεργάσθηκε τα δικαιολογητικά και προώθησε το φάκελο στην Περιφέρεια Πελοποννήσου.

Το αρμόδιο συλλογικό όργανο της Περιφέρειας εξήτασε συνολικά το αίτημα , τα δικαιολογητικά κλπ και με απόφαση του ληφθείσα την 4/3/2004, την ενέκρινε παμψηφει και μάλιστα λόγω θέσεως, επειδή βρίσκεται σε τοποθεσία ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, την ενέταξε πρώτη μεταξύ άλλων παρεμφερών υποθέσεων-αιτήσεων. Μετά την ανωτέρω έκβαση άρχισε σταδιακά η ριζική ανακαίνιση του μύλου αυτού με Συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων.

Οι εργασίες προχώρησαν κανονικά, την 24-8-2005 έγινε δοκιμή και ο μύλος λειτούργησε κανονικά. Η απόλυτα επιτυχής συναρμολόγηση κλπ των λειτουργικών οργάνων του ιστορηθέντος μύλου, έγινε από τον ΜΩΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, ο οποίος γνώριζε (και γνωρίζει φυσικά) σε άριστο βαθμό την τέχνη του μυλωθρού.Στο εσωτερικό του ως άνω μύλου, η οικογένεια ΜΩΡΟΓΙΑΝΝΗ, έχει αναρτήσει –τοποθετήσει πολλά είδη παλαιών γεωργικών εργαλείων, ειδών οικιακής χρήσης κλπ.

Ήδη το εν λόγω έργο μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο, σε συνάρτηση με την παρακείμενη παρεμφερή εγκατάσταση της Ι.Μονής Κοιμήσεως Θεοτόκου Μπούρα, αποτελεί πραγματικό κόσμημα για την περιοχή της Φαλαισίας και χάρμα οφθαλμών για κάθε επισκέπτη.

Για την ιστορία των νερόμυλων στους Γιανναίους (η στα Γιανναίικα) παρατίθεται το βιβλίο του Γιαννιώτη συγγραφέα Αθανάσιου Χριστοφιλάκη. Οι Μύλοι στα Γιανναιικα της Φαλαισίας στην Αρκαδία και οι Μυλωνάδες τους. Γιανναίικα-Αθήνα 2006.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Π. ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΑΚΗΣ

Οι Νερόμυλοι στα Γιανναίικα της Φαλαισίας στην Αρκαδία και οι μυλωνάδες τους