Νερόμυλος Μωρόγιαννη

Σχετικά με τους νερόμυλους

Ο νερόμυλος είναι πρώτη μηχανή παραγωγής έργου που κατασκεύασε ο άνθρωπος χρησιμοποιώντας σαν κινητήρια δύναμη ήπια και ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.

Με τη δύναμη του νερού και τη βοήθεια του τροχού, εφεύρεση που άλλαξε την ανθρώπινη ιστορία, κινήθηκαν απλές και στη συνέχεια πoλύπλoκες μηχανές που κάλυψαν τις περισσότερες ανάγκες των προβιομηχανικών κοινωvιών αντικαθιστώντας την ανθρώπινη δύναμη ή τα ζώα στις πρώτες μορφές μύλων.

Ο νερόμυλος  εξέλιξη πιθανότητα των όρθιων αντλητικών τροχών   για την υδροδότηση των πρώτων πόλεων και συστηματικών καλλιεργειών στις εύφoρες κοιλάδες τις Μεσοποταμίας,  διαδόθηκε: με τους Ρωμαίους από τον 1ο  αιώνα μ.Χ σε  Ανατολή και Δύση. Επέζησε ως τα μέσα. του 20ου  αιώνα και στις πολυποίκιλες εφαρμογές του (ρυζόμυλος, ζαχαρόμυλος, μnαρoυτόμυλoς, μύλοι του καφέ, νεροπρίονο, μαντάνια,  μύλοι χρωμάτων, υδροκίνητα ελαιοτριβεία και σιδηρόμυλοι, υδροκίνητα συγκροτήματα της κλωστοϋφαντουργίας, χαρτόμυλοι κ.ά) ο αλεστικός νερόμυλος  αναμφίβολα κατέχει την πρώτη θέση με την συμβολή του στην παραγωγή του  βασικού  είδους της διατροφής του ανθρώπου,   του άρτου του επιούσιου καθώς και πολλών υποπροϊόντων που γίνονται με το αλεύρι από την άλεση των καρπών της γης στις μυλόπετρες του μύλου.

Για την ιστορία των νερόμυλων στους Γιανναίους (η στα Γιανναίικα) παρατίθεται το βιβλίο του Γιαννιώτη συγγραφέα Αθανάσιου Χριστοφιλάκη. Οι Μύλοι στα Γιανναιικα της Φαλαισίας στην Αρκαδία και οι Μυλωνάδες τους. Γιανναίικα-Αθήνα 2006.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Π. ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΑΚΗΣ

Οι Νερόμυλοι στα Γιανναίικα της Φαλαισίας στην Αρκαδία και οι μυλωνάδες τους

Ο νερόμυλος με όρθιο τροχό έξω από το κτίσμα του μύλου, συνήθως λειτούργησε σε περιπτώσεις αφθονίας νερού ενώ ο νερόμυλος με οριζόντιο τροχό κάτω από τον μύλο, όταν το νερό ήταν λιγοστό και μάλιστα συχνά, χρησιμοποιώντας  το ίδιο νερό  σε σειρά μύλων  για μεγαλύτερη οικονομία. Αυτός ο τύπος νερόμυλου  κυριάρχησε στον Ελληνικό χώρο  παράλληλα  με  τον συγγενικό ανεμόμυλο που συναντάμε στα παράλια και στα νησιά. Με την χρήση του ατμού, του πετρελαίου και του ηλεκτρισμού, οι νερόμυλοι  όπως οι ανεμόμυλοι σταδιακά παραμερίστηκαν και η τοπική παραγωγή μεταφέρθηκε στα βιομηχανικό συγκροτήματα των πόλεων.

Γρήγoρα το υδρόβιο περιβάλλον των νερόμυλων χωρίς  την ανθρώπινη φροντίδα εξαφανίζει τα κτίσματα και μαζί τους τις ιστορίες, τα τραγούδια και τις παραδόσεις, ένα σημαντικό κεφάλαιο της ιστορίας και της τεχνολογίας  για τους   μύλους  και τους μυλωνάδες τους.

Η προσπάθεια επαναφοράς τους - σήμερα - συμβάλλει στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης, υποχρέωση των παλαιότερων γενεών  προς τις νεώτερες. Στην προσπάθεια αυτή εντάσσεται η αποκατάσταση και επαναλειτουργία δυο  τυπικών,  ελληνικού  τύπου νερόμυλων,  στην Αρκαδία, της  Ι.Μ Μπούρας και της  οικογένειας  Μωρόγιαννη, τα εγκαίνια του τελευταίου έγιναν πρόσφατα στις 20 Μαίου  2006, καθώς και η έκδοση της σημαντικής μελέτης του κ. Αθανασίου Δ.  Χριστοφιλάκη για τους μύλους και τους μυλωνάδες τους στα Γιανναίικα  της Αρκαδίας, πρότυπο κινήσεων για την διάσωση των σημαντικών για τον κάθε οικισμό του ελληνικού  χώρου παλαιών μύλων καθώς και της καταγραφής ιστορικών στοιχείων για τους  ελληνικούς μύλους που αναδεικνύουν τόσο τα ίδια  τα μνημεία όσο και τους ανθρώπους που δούλεψαν και έζησαν κοντά τους.

Αθήνα 26/7/2006

Μαρία Γρυπάρη Αρχιτέκτων ΥΠΠΟ

Πρόεδρος  του Ινστιτούτου  των Ελληνικών Μύλων.